Goedemorgen, RECHTZAAK TEGEN TABAKSINDUSTRIE, vervolg, steeds meer medische organisaties sluiten zich aan bij de strafrechtelijke aangifte tegen de tabaksindustrie. Desondanks het ook zeer grote maatschappelijke belang, maar zal deze goedbedoelde juridische actie ook slagen? Zie rood gearceerde zinnen in het artikel o.a....
Zie en lees verder art. van NU.nl (bron)
Achtergrond
Heeft de aangifte tegen de tabaksindustrie kans van slagen?
Foto: AFP
Gepubliceerd: 21 februari 2018 20:15Laatste update: 21 februari 2018 20:17
- Het Openbaar Ministerie (OM) besluit donderdag of er strafrechtelijk onderzoek wordt ingesteld naar aanleiding van een aangifte tegen de tabaksindustrie. Die vergaarde in de afgelopen maanden brede maatschappelijke steun. Hoeveel kans van slagen heeft de aangifte?
In de aangifte wordt de tabaksindustrie onder meer beschuldigd van zware mishandeling, opzettelijke benadeling van de gezondheid en valsheid in geschrifte.
De sector zou onder meer honderden stoffen aan sigaretten toevoegen die ze makkelijker rookbaar en extra verslavend maken. Bovendien zouden testmachines die de schadelijkheid van sigaretten moeten meten om de tuin worden geleid met kleine gaatjes in filters van 'sjoemelsigaretten'. Deze stelling wordt bevestigd door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq deed de aangifte mede namens Anne Marie van Veen (43) uit Zwolle. Zij rookte dertig jaar en heeft nu uitgezaaide longkanker. Volgens Van Veen is de tabaksindustrie verantwoordelijk voor haar rookverslaving. Ze wil een verbod op tabak.
Van Veen en Stichting Rookpreventie Jeugd startten de website Sick of Smoking, die middelpunt werd van een maatschappelijke beweging rond de aangifte. Andere patiënten, maatschappelijke organisaties en instanties sloten zich bij de aangifte aan. Niet alleen verschillende ziekenhuizen deden dit, maar ook de gemeenten Amsterdam en Utrecht.
Vervolging zou wereldwijd uniek zijn: niet eerder werden tabaksfabrikanten strafrechtelijk vervolgd.
Gecompliceerd
Peter Tak, emeritus hoogleraar Strafrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen, merkt op dat het niet gaat om de aangifte van één strafbaar feit, maar van meerdere.
"Die lopen enorm uiteen: van valsheid in geschrifte en sjoemelsigaretten tot het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel", zegt hij. "Normaal gesproken zijn die strafbare feiten redelijk makkelijk vaststelbaar. Ik heb een hamer, ik geef iemand een klap en die persoon heeft een gat in zijn kop. Het oorzakelijke verband tussen longkanker en die sigaretten is echter niet bij voorbaat gegeven, dat moet eerst wetenschappelijk worden onderzocht."
Zo'n onderzoek zal minstens een jaar in beslag nemen, denkt Tak. "Het is zeer gecompliceerd en het vereist een hoge mate van specialiteit en veel verschillende specialisten, zoals chemici, oncologen, toxicologen - noem maar op."
De klagers en het OM moeten wel goed kijken naar wat het uiteindelijke doel is, zegt hij. "Neem die aangifte van valsheid in geschrifte. Er zijn allerlei ondernemingen die zich daar schuldig aan maken, kijk maar eens naar de reclames op tv. Maar een veroordeling daarvoor zal niet veel bijdragen aan een verbod op tabak."
Draagvlak
Ondanks de juridische haken en ogen, denkt Tak wel dat er een strafrechtelijk onderzoek zal komen. "Het maatschappelijk draagvlak voor een onderzoek naar de eventuele misstappen van de tabaksindustrie is in de afgelopen twee jaar zo groot geworden, dat het OM moeilijk kan zeggen: 'We doen helemaal niks'."
Ook Brigit Toebes, adjunct-hoogleraar Internationaal Gezondheidsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft de maatschappelijke beweging tegen roken in de afgelopen jaren in kracht en hevigheid zien toenemen. "Nu allerlei organisaties zich hebben aangesloten, is duidelijk sprake van een hele sterke beweging. Drie jaar geleden hadden we het nog over de rechten van de roker, nu kijken we vooral naar zaken zoals de rechten van het kind."
Overheid
De aangifte tegen de tabaksindustrie is niet de enige pijl die de antitabakslobby op zijn boog heeft. Die richt zich met andere zaken en acties ook op de overheid. Terecht, meent Toebes, want waar de tabaksindustrie mogelijk blaam treft als producent van schadelijke producten, is de overheid de eerste verantwoordelijke. "Die moet de industrie reguleren en heeft de grondwettelijke plicht om over de gezondheid van haar burgers te waken."
"Er wordt in allerlei richtingen gepusht. Zo'n strafzaak genereert natuurlijk een enorme aandacht, want dat vinden mensen spannender dan een civiele procedure tegen de overheid", zegt ze. Maar het is volgens haar nu ook zaak om bij de overheid aan te dringen op strengere maatregelen - vooral om de toekomstige belangen van kinderen te waarborgen. "Volwassenen hebben beslissingsvrijheid, maar kinderen moeten in bescherming worden genomen."
Ze verwijst daarbij naar aandoeningen zoals kanker, diabetes en hart- en vaartziekten. "De helft daarvan is vermijdbaar als je roken, alcohol, ongezond voedsel en gebrek aan beweging aanpakt. Daar is dus gigantische winst te behalen."
De vraag is dan hoe strak je wilt reguleren. "Wat voor samenleving wil je eigenlijk en hoe bevoogdend moet de overheid zich daarin opstellen? Ik vind het trouwens wel een hele mooie ontwikkeling dat we in toenemende mate aandacht hebben voor de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ondernemingen."
Slachtbank
De tabaksindustrie zal zich overigens niet passief naar de slachtbank laten leiden, meent Peter Tak. "Zwaar lichamelijk letsel moet je bijvoorbeeld per geval bewijzen", zegt hij.
"Als het OM actie gaat ondernemen, voorspel ik dat de industrie - voordat we twee jaar verder zijn - met tal van rapporten komt waaruit blijkt dat er veel meer oorzaken van longkanker zijn dan alleen roken. 'Wie zegt dat die mevrouw overleden is aan het roken van sigaretten? Het kan ook zijn dat ze eindeloos boven de barbecue heeft gehangen'."
Door: NU.nl/Matthijs le Loux
Lees meer over:
Tabaksindustrie
ANP
👆
😘
â¤ï¸
